Hematologia jest dziedziną medycyny zajmująca się chorobami krwi i układu krwiotwórczego, czyli zespołu narządów, w których są wytwarzane elementy morfotyczne krwi. Wraz z rozwojem wiedzy o krwi i narządach ją wytwarzających, hematologia wyodrębniła się jako samodzielna dziedzina nauk medycznych w drugiej połowie XX wieku. Krew odgrywa istotną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu żywego organizmu, gdyż odpowiada za dostarczenie tlenu i składników odżywczych do poszczególnych narządów, utrzymuje równowagę wodną i elektrolitową w organizmie, reguluje pH i temperaturę ciała.
Krew jest płynną tkanką łączną krążącą w naczyniach krwionośnych i w jamie ciała. Składa się z wyspecjalizowanych komórek (krwinki czerwone, krwinki białe i płytki krwi) zawieszonych w osoczu, które stanowi 55% objętości krwi. Każdy składnik krwi ma określoną funkcję w organizmie i jest stale wytwarzany w układzie krwiotwórczym obejmującym: szpik kostny czerwony, węzły chłonne, śledzionę, wątrobę, migdałki i grasicę. Wszystkie te skomplikowane procesy i równowagę między nimi zapewniającą zdrowie diagnozuje i leczy interdyscyplinarna dziedzina medycyny jaką jest hematologia.
Czym zajmuje się hematolog?
Do hematologa trafiamy zazwyczaj ze skierowaniem lekarza rodzinnego z powodu niepokojących wyników badania krwi. Wizyta u hematologa zaczyna od wywiadu klinicznego dotyczącego przebytych chorób i schorzeń występujących w rodzinie oraz niepokojących symptomów takich jak wypadanie włosów, łamliwe paznokcie, częste bóle głowy, problemy ze snem, biegunki, zaparcia, zaburzenia krzepnięcia krwi, blada skóra, krwiaki, nadżerki i inne. Hematolog w diagnostyce opiera się głównie na badaniach fizykalnych, pogłębionych badaniach laboratoryjnych wykonanych z krwi, testach białkowych i badaniu USG jamy brzusznej. W razie potrzeby zleca wykonanie biopsji węzłów chłonnych, szpiku kostnego, badań genetycznych i molekularnych. Pomocne w diagnostyce są badania obrazowe jak RTG klatki piersiowej i PET. Badania laboratoryjne umożliwiają szczegółową analizę pobranych próbek krwi i określenie parametrów składników mających wpływ na zmiany chorobowe. Zakres wykonywanych badań ambulatoryjnych zależy od rodzaju i stopnia nieprawidłowości stwierdzonych w badaniach podstawowych takich jak morfologia. W razie konieczności pacjent kierowany jest na dalszą diagnostykę do szpitala, gdzie można wykonać bardziej skomplikowane badania.
Pomoc hematologa można uzyskać w placówkach należących do Grupy Scanmed: https://scanmed.pl/specjalizacje/hematologia/warszawa
Jakie schorzenia leczy hematolog?
Choroby krwi i układu krwiotwórczego mogą mieć łagodny przebieg, jak również mogą być bardzo poważnymi schorzeniami prowadzącymi w rezultacie do śmierci. Wcześniejsza diagnoza i leczenie znacząco zwiększają szanse na wyleczenie. Zaleca się profilaktyczne coroczne badanie morfologii krwi. Najczęściej do hematologa trafiają pacjenci cierpiący na różnego rodzaju niedokrwistości, czyli anemię. Następna grupą schorzeń nowotwory złośliwe układu krwiotwórczego, czyli białaczki ostre, przewlekłe, szpikowe lub limfatyczne. Mniej liczną grupę schorzeń stanowią chłoniaki, czyli nowotwory złośliwe białych ciałek krwi. Inne choroby leczone przez hematologa to: szpiczaki mnogie, skazy krwotoczne, leukopenia, nad krzepliwość i inne.
